بررسی وفودنگاری امامیه در قرون نخستین با تأکید بر دو کتاب الوُفُود علی النبی و وُفُود العرب إلی النبی

وفودنگاری گونه‌ای از نگارش سیرۀ پیامبر(ص) است که به ورود هیئت‌های نمایندگی قبائل مختلف به مدینه برای شنیدن دعوت اسلام می‌پردازد. مانند دیگر مسلمانان، امامیه نیز آثاری این‌چنین نوشته‌اند. از جملۀ این آثار، الوُفود علی النبی، نوشتۀ حسین بن محمد اَزدی، و وُفود العرب إلی النبی، اثر مُنذِر بن محمد قابوسی است که هیچ کدام بر جای نمانده و در منابع شیعی، روایتی از آن‌ها ‌‌در زمینۀ وفود نقل نشده است. تنها در اُسد الغابَة و کتاب الإصابة روایاتی از آن‌ها ‌‌آمده است. در این نوشتار، به‌روش تحلیل محتوا، این روایات، بررسی و روشن شده که نویسندگان اُسد الغابَة و الإصابة به اصل آثار یادشده دسترسی نداشته و تنها از طریق مشایخ خود این روایات را نقل کرده‌اند. به نظر می‌رسد رویکرد تاریخی اَزدی و قابوسی و بی‌توجهی به روایات امامان(ع) سبب بی‌مهری علمای شیعه به این کتاب‌ها و عدم نقل روایات آن بوده است. قابوسی همه روایات استاد خود اَزدی را نقل کرده است از این رو احتمالاً کتاب وی رونوشتی از اَزدی، بوده است.